Το σπείρωμα είναι η εξωτερική αυλάκωση που έχει ένας κοχλίας ή η εσωτερική αυλάκωση που έχει ένα περικόχλιο ή μια οπή. Για να εξασφαλιστεί η σωστή εφαρμογή μιας βίδας σε μια οπή με σπείρωμα ή και η «συνεργασία» μεταξύ κοχλία και περικόχλιου σε μια κοχλιοσύνδεση, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των σπειρωμάτων.
Βασικά γεωμετρικά χαρακτηριστικά σπειρώματος
Οι κοχλίες και τα περικόχλια είναι τυποποιημένα με διεθνείς κανονισμούς DIN, ISO κ.λπ., σύμφωνα με γεωμετρικά χαρακτηριστικά, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το σπείρωμα. Όπως θα δούμε παρακάτω, στους συμβολισμούς που συνδέουν τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά ενός σπειρώματος, τα μικρά γράμματα αναφέρονται στον κοχλία, ενώ τα κεφαλαία στο περικόχλιο.
Διάμετρος σπειρώματος
Η εξωτερική διάμετρος ενός κοχλία συμβολίζεται με το γράμμα D, ενώ το σπείρωμα ενός περικόχλιου με το γράμμα d. Ο συμβολισμός d3 αναφέρεται στη διάμετρο του πυρήνα του κοχλία ή στην εσωτερική διάμετρος σπειρώματος, ενώ η μέση διάμετρος του σπειρώματος υποδεικνύεται με το συμβολισμό d2.
Βήμα σπειρώματος
Το βήμα (ή μέγεθος) σπειρώματος υποδεικνύει την απόσταση μεταξύ δύο κορυφών της σπείρας και συμβολίζεται με το γράμμα P (ή p). Όσο μεγαλύτερο βήμα σπειρώματος έχει μια βίδα, τόσο πιο γρήγορα θα βιδωθεί. Όσο πιο μεγάλη είναι η ταχύτητα βιδώματος, τόσο μεγαλύτερη και η δύναμη που πρέπει να ασκηθεί. Οι βίδες με μεγάλο βήμα, όπως είναι π.χ. το στριφώνι και η βίδα γυψοσανίδας, είναι κατάλληλες για μαλακά υλικά, όπως το ξύλο. Από την άλλη, για σκληρά υλικά όπως είναι το μέταλλο, προτιμώνται οι βίδες με πυκνές σπείρες.
Μετρικό σπείρωμα
Τα σπειρώματα συμβολίζονται με ένα γράμμα που σχετίζεται με τη μορφή του σπειρώματος που πάντα συνοδεύεται από έναν αριθμό που δίνει την ονομαστική του διάμετρο. Το τριγωνικό μετρικό σπείρωμα κατά DIN / ISO, το οποίο προορίζεται για συνδέσεις, είναι αυτό που έχει επικρατήσει στην Ευρώπη και συμβολίζεται με το γράμμα Μ. Έτσι, με βάση τα παραπάνω, αν για παράδειγμα ένα μετρικό σπείρωμα έχει ονομαστική διάμετρο 10 χιλ. θα εμφανίζεται ως Μ10.